გასართობ შემეცნებითი სასწავლო ექსკურსია: ისტორიული სამცხე და თორი

გასვლითი გაკვეთილის გეგმა

თემა : საქართველო ისტორიული პროვინციების_ თორის და სამცხის (მესხეთი) გაცნობა ისტორიულ_ გეოგრაფიული კუთხით

გასვლითი გაკვეთილის მიზანი: მოსწავლეებმა მოინახულონ და გაიცნონ თეორიულად შესწავლილი ისტორიული მხარეები: თორი და სამცხე. გაიცნონ ტერიტორიის ისტორიული ძეგლები, დაცული ტყეროტორიების ზონა და ტურისტული პოტენციალი.

აქტივობები: 1. ზარზმის მონახულება(სამცხე)

2. საფარის სამონასტრო კომპლექსის მონახულება(სამცხე)

3. რაბათის ციხის მონახიულება( სამცხე)

3. მწვანე მონასტრის მოლოცვა(თორი)

მარშუტის ხანგრძლივობა: 1 დღე (8 ივნისი/2019წელი)

მონაწილე კლასი:12

ორგანიზატორი: ხათუნა ხარაზიშვილი

                               გეოგრაფი: მირანდა ფორჩხიძე

ლოკაციის ადგილის აღწერა

·         ზარზმა----- ხუროთმოძღვრების გუმბათოვანი ძეგლი მდებარეობს ადიგენის რაიონის სოფ. ზარზმაში.

მონასტრის ტერიტორიაზე მდებარეობს ბერების საძვალე, სადაც მოთავსებულია მონასტერში მოღვაწე ბერების ნაწილები. მონასტერში  განთავსებული იყო საეკლესიო პირის„მუმიფიცირებულ“ სხეული./ უხრწნელი გვამი. ის ამჟამად  ახალციხისივ. ჯავახიშვილისსახელობისმხარეთმცოდნეობისმუზეუმში გადაიტანეს.  უხრწნელი გვამი კვლევების შედეგად მე-10-ე საუკუნით დათარიღდა.

·         საფარის მონასტერი--- მდებარეობს ახალციხის რაიონის სოფელ ღრელთან. დაარსებულია მე-10-ე საუკუნეში და  წარმოადგენდა ჯაყელთა რეზიდენციას.

საფარა წარმოადგენს სამონასტრო კომპლექსს. ის მოიცავს:

·         წმ. სტეფანეს სახელობის სამლოცველოს.

·          იოანე ნათლისმვემლის სამლოცველოს.

·          წმ. საბას გუმბათოვან ტაძარს, .

·         წმ. დიმიტრის სამლოცველოს.

·         იოანე ოქროპირის ტაძარს.

·         მიძინების ეკლესიას .

·         სამრეკლოს.

·         სასახლის ნანგრევებს.

3.      რაბათის ციხე  - ჯაყელების რეზიდენცია მე-9 -ე    მე-10-ე საუკუნეებში. მდებარეობს ახალციხის ტერიტორიაზე. მდინარე ფოცხოვის სანაპიროზე. ზღვის დონიდან 1000 მერტ სიმაღლეზე. ციხე კომპლექსს რესტავრაცია ჩაუტარდა 2011-2012 წლებში და მის კომპლექსსში მოექცა:

·         მართლმადიდებლური ტაძარი.

·         ჰაჯი ახმედ -ფაშა ჯაყელისსახელობის მეჩეთი,  მედრესე, მინარეთი.

·         ჯაყელების სასახლე, რომელშიც განთავსებულია ისტორიულ -ეთნოგრაფიული მუზეუმი. მუზეუმში მოთავსებულია ახალციხის შემოგარენში, კერძოდ ამირანის გორაზე აღმოჩენილი ნამარხი ელემენტები.

რაბათის ციხის კომპექსში შერწყმულია როგორც მუსლიმური ასევე ქრისტიანული ელემენტები, რაც რელიგიურ თანაცხოვრებაზე მიუთითებს . და ტოლერანტობის მნიშვნელოვანი ფაქტია საქართველოში.

4.      მწვანემონასტერი - ჩითახევისწმინდაგიორგისმონასტერი. აშენებულიაწმ. გრიგოლხანძთელისმოწაფეების, ქრისტეფორესადათევდორესმიერ. კომპლექსშიშედისბაზილიკისტიპისეკლესიადამოგვიანოსამრეკლო. მე-16 საუკუნეშიშაჰ-თამაზისშემოსევებისდროს, მონასტერიდაურბევიათ, ბერებიუწამებიათდადაუხოცავთ. 2002 წელსკიმონასტერიაღდგა.

5.      ქვაბისხევისეკლესია - მე-8-9 საუკუნეებისწმინდამარიამისმიძინებისსახელობისსამნავიანიბაზილიკა. მისფრესკებსშორისაამდიდრულადჩაცმულიქალისადამამაკაცისგამოსახულებანი, რომელთაცასომთავრულითაწერია: „შოთაიდაიაი“. ლეგენდისმიხედვით, მამაკაციდიდიპოეტიშოთარუსთაველი, ხოლოქალი — დედამისია; ლეგენდაგვამცნობს, თითქოსშოთასდეიდაქვაბისხევისხეობაშიყოფილაგათხოვილიდაშოთასგანათლებააქმიუღია.

ქვაბისხევის ეკლესია განთავსებულის ბორჯომ -ხარაგაულის ეროვნული პარკის ტერიტორიაზე. საიდანაც ერთ-ერთი მნიშვბელოვანი შესასვლელია პარკში.( ნაკვალევის ბილიკი)

3. აწყურისციხე - ფეოდალურიციხესიმაგრემატიანეშიპირველადიხსენიებამე-11 საუკუნისშუაწლებში. მე-16 საუკუნის II ნახევარშიციხეოსმალებმადაიკავეს. 1770 წელსაწყურისციხესრუს-ქართველთაგაერთიანებულილაშქარიშემოეწყო, მაგრამმისიაღებავერმოხერხდა. 1829 წელსადრიანოპოლისსაზავოხელშეკრულებისთანახმად, განთავისუფლებულიქნაოსმალთაბატონობისაგან.